lunes, 30 de enero de 2012



BENJAMIN  FRANKLINBenjamin Franklin politikaria, zientzialaria eta  asmatzailea izan zen bere garaian. Baina inportateena izan zen, A.E.B-etako aita sortzaileen bat izan zela.
                                  
-Estatu Batuetan jaio zen, zeazki Bostonen , 1.706-ko apirilaren 17an.
Bere familian, 17 anai ziren, bera 15.a zen. Aita  
Josiah Franklin zuen eta ama berriz, Abiah Folger. Bere ama, bere aitaren bigarren emaztea izan zen.-

-Jarraitzeko, bere haurtzaroan gertatutako gauza batzuk eskainiko dizkizuegu. Bere lehenengo ikasketak South Gramma School-en egin zituen 10 urte arte. Geroago, bere aita laguntzen lan egin zuen xaboiak eta kandelak egiten zituzten fabrika batean.
Ondoren, beste ofizio batzuk izan zituen ( marinela, arotza, igeltseroa eta tonerua).-
12 urteetara, ikastuna bezala lan egiten hasi zen bere anaiaren inprentan. Bere anaiaren adierazpen haietatik idatzi zituen bi olerki, “The light house tragedia” eta “A song of the marinel” , apresatu zenean Edwar Teach piratagatik. Barbanegra bezala ere ezagutua.

Bere aitaren kritikagatik genero hori utzi zuen. 15 urte zituenean, bere  anaiaren New England Courant egunkarian, konsideratua lehenengo egunkari independientea kolonia Britaniarretan,idatzi zituen bere lehenengo egunkari artikuluak, garaiko tonu kritikoarekin.
-1723-an, Philadelphiara joan zen bizitzera, bainan, urrengo urtean, Ingalaterrara bidaiatu zuen, Palmer inprentan inpresorea bezala, bere formazioa bukatzeko. Bere zaletasuna gaztaroan poesia zen.-

1726. urteko urriaren 11an Philadelphiara bueltatu zen. Akministrazio-gizon bezala lan egin zuen Denhamen. 1727. urtean, pleuritis batetik errekuperatzean, Junto klub, intelektual talde bat, sortu zuen eta urrengo urtean, sozio bezala ezarritu zen Meredith inprentan, bere propioa zen inprentan. -1729. urteko irailean La Gaceta de Pensilvania egunkaria erosi zuen, 1748. urtera arte argitaratu zuena. Gainera, Ameriketako kolonia Britaniarren txanpon paperaren emisioaren arduraduna izan zen.-
-1730. urtean Deborah Read-ekin ezkondu zen eta hiru seme-alaba izan zituzten: William (1731), Francis (1733) eta Sarah (1743). Benjamin bere helduaroan egunkari idatziaren zalea izan zen eta 1752-an tximistorratza asmatu zuen.-
       Konparatu, oso desberdinak dira.

Bere bizitzaren azken urte guztia, ohean eman zuen, gaixo, berriro, pleuritis-ekin. Baina epealdi artan, bere aktibitate politikoak ez zituen beste aldera utzi. Azkenean bere gaixotasunarengatik, 1790. urtean hil zen, apirilaren 17an 84 urte zituela.



               TXIMISTORRATZA
-1752. urtean, XVII. mendean, Benjamin Franklin Estatubatuarrak  asmatu zuen tximista erakartzeko lehen mekanismoa, ``Tximistorratza´´ izenez ere ezagututako tresna, fenomeno elektrikoak ikertzen zebilela.-
Tximistorratzak, tximistak erakartzeko erabiltzen dira. Tximistak erakartzen dituenean lur azpira bidaltzen ditu kable batetik eta horrela, inguruetan, tximistak ez du kalte handirik egiten.

0 comentarios:

Publicar un comentario